Vrijwel iedereen heeft wel eens last van stress. In onze samenleving zijn er echter steeds meer mensen die aangeven dat de stressklachten dusdanig van aard zijn, dat de klachten hen belemmeren in het dagelijks leven. De klachten zijn zodanig dat het ten koste gaat van plezier in het leven. Denk maar bijvoorbeeld aan overmatig piekeren, zich gespannen voelen, of somber en lusteloos, het idee hebben "te worden geleefd", gevoelens die in ernstige mate kunnen duiden op overspanning of burnout.
Vastzitten aan vaste patronen en angst voor negatieve gevolgen
In de mindfulness benadering gaat men er van uit dat veel gevoelens van stress tot stand komen door een ongezonde vorm van aandacht aan dingen te besteden, gebaseerd op twee belangrijke pijlers:
1. angst voor negatieve gevolgen (bijvoorbeeld voor ideeën en reacties van andere mensen) en/of
2. vastzitten in automatische denkpatronen, dat zich uit in piekeren en waar men zelf niet makkelijk uitkomt.
Die twee hebben met elkaar te maken: angstigheid versterkt vaak de neiging op de vertrouwde automatische piloot te draaien (het biedt voor je gevoel een houvast) en automatisch denken vergroot de kans op angstig denken, omdat a) onze hersenen zich door de evolutie vanzelf meer richten op negatieve signalen (dreiging) dan positieve en b) wij ook veelal in deze richting gevormd worden door opvoeding en de maatschappij (denk maar aan alle boodschappen in de trant van “als je dit niet doet, dan ….” wijzend op negatieve gevolgen). Denk maar aan angst voor zaken als ruzie, niet aardig gevonden worden, verlies van de grip op de zaak, angst te mislukken in bepaalde zaken etc.
Onbevangen instelling tegen stress
De kunst is om de aandacht die je hebt voor allerlei dingen die in het dagelijks leven op je afkomen minder door deze vrees of gewoonte/automatisme beheerst te laten zijn. In plaats daarvan kun je een meer open en onbevangen vorm van aandacht voor wat er gebeurt aanleren, waardoor gevoelens van stress verminderen. Deze vorm van aandacht is niet gevangen in het verleden (allerlei onprettige dingen die gebeurd zijn) of de toekomst (piekeren over wat er nog allemaal moet gebeuren of kan gebeuren), maar is sterk aanwezig in het moment zelf, in het "hier en nu".
Mindfulness tegen gespannenheid en somberheid
Uit onderzoek is gebleken dat mindfulness training inderdaad gevoelens van stress, gespannenheid en somberheid vermindert en juist positieve gevoelens en je kwaliteit van leven bevordert. Kijk onder Onderzoek om te lezen over wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van mindfulness training.
Klik hier voor een video-opname van een voorlichting (inclusief een mindfulness oefening) die in het najaar van 2010 plaatsvond op de Universiteit van Tilburg (Tip: klik voor een beter zicht op de spreker op zowel de bovenste als de onderste van de meest rechtse ikoontjes). Let niet op de informatie aan het einde van de video betreffende inschrijving.
Klik voor informatie over de training hier.